Sadece bu sabah, 850’li numaralardan dört istenmeyen arama aldım. Sürekli 0850, 0216, 0212 gibi alan kodlarıyla yeni bir numara peydah oluyor, tekrar tekrar aramalar yapıyor, sms atıyor. Bunların amacı genel olarak size internet aboneliği gibi satışlar yapmak. Bir kısmı doğrudan bilgilerinizi ele geçirmiş oluyorlar, size adınız soyadınızla hitap edip, kullandığınız hizmetler hakkında bilgi sahibi oluyorlar. Maalesef devlet bunlarla mücadele etme konusunda çok zayıf kaldı. Elini sallayan, yeni bir hat çıkarıp milleti rahatsız ediyor. Bu işler bu kadar kolay olmamalı, ciddi yaptırımları olmalı. Devletin bu konudaki boşluğundan faydalanan bu fırsatçılar, ucuza alabildikleri hatlarla insanları bezdiriyorlar. Genellikle yaşlıları ve konu hakkında yeterli bilgisi olmayan insanları yanıltarak zarara uğratıyorlar. Peki vatandaş bu konuda neler yapabilir? Uzun süredir bu sorunla uğraşan biri olarak, edindiğim tecrübeleri bu yazıda sizlerle paylaşacağım. Umarım faydalı olur.
Spam Arama ve Mesajlar Nasıl Engellenir?
İstenmeyen ya da spam arama ve mesajlardan kurtulmak için aşağıdaki yöntemlerden yararlanabilirsiniz…
Numara Sağlayıcı Operatörü Tespit Edin
Bu numaralar, bazı firmalar tarafından ücret karşılığı kiralanıyorlar. Arayan numaranın hangi operatöre kayıtlı olduğunu bulmak oldukça basit. Numaranın kayıtlı olduğu operatörü bulup, internetten aratarak sitelerine giriş yapıyoruz. Bu sitelerde genel olarak, numaranızı kara listeye ekleyebileceğiniz bir alan oluyor. Gelin bir örnekle inceleyelim.
https://www.turkiye.gov.tr/btk-numara-tasima
Bu bağlantıyı tıklayıp açıyoruz, rahatsız eden numarayı burada sorguluyoruz.
Gördüğünüz gibi basit bir arayüz var. Sadece sizi rahatsız eden numarayı yazıp, sorgula butonuna basın. Aşağıdaki gibi bir sonuç ekranı açılacak.
İstenmeyen Aramaları Engelleme
Sorgulama sonucunda, beni arayan numaranın “Telekomat Haberleşme” adında aracı bir kurum tarafından sağlandığını görüyorum. Bu işletmenin adını google üzerinde aratıp, internet sitesini bulalım.
Siteyi bulup girdiğimizde genel olarak bir köşesinde sms / arama red, kara liste vb. adlarla bir seçenek bulunur. Kontrol ettiğim kadarıyla birçok sitede bu seçenek mevcut. Bizim örneğimizde anasayfada böyle bir seçenek var, buraya tıklayıp numaramızı girip, ekle butonuna bastığımızda artık bu firmanın sağladığı numaralardan rahatsız edilmeyeceğiz. Bu firmalar blok halinde numaralara sahip olurlar, örnek olarak 0850 484 ile başlayan numaraların çoğu, bu örnekte geçen firmaya ait. Yani sizi rahatsız edenler, birçok farklı numaradan arasalar da aslında belli başlı firmaları kullandıklarından bu yöntem oldukça etkilidir. Sadece numarayı sorgulayıp, firma sitesinden numaranızı kara listeye ekleyin.
İstenmeyen SMS’leri Engelleme
Yukarıdaki anlatımla, numarası olan arama ve smsleri engelleyebilirsiniz. Bir de numarası olmayan, istenmeyen sms göndericileri var. Bu numarasız sms’lerde bulunan isimlere başlık deniliyor. Herhangi bir numara içermiyor. Örnek olarak, “internetsatis” diye numarası olmayan, başlıklı bir sms almanız muhtemeldir. Bu sms’ler bir kodla biter, bu kodu içermek zorundadırlar. Bu kodlar, sms’in gönderildiği operatörü temsiz ederler. Bu kod yardımıyla sms gönderen aracı firmayı tespit edip, yukarıdaki gibi iletişime geçerek numaramıza istenmeyen sms gönderilmesini engelleyebiliriz.
Hangi SMS Kodu Hangi Firmaya Ait?
https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/numara-tasinabilirligi-yonlendirme-kodlari/bxxx.pdf
Bu bağlantıda hangi sms kodunun, hangi firmaya ait olduğu BTK tarafından listelenmiştir. Bu listede size gönderilen sms kodunu aratarak hangi firma tarafından altyapı sağlandığı bilgisine kolayca ulaşabilirsiniz. Daha sonra yukarıda yaptığımız gibi firmaya ait internet sitesini bulup, bu site üzerinden rahatsız edilmemek için bildirimde bulunabiliriz.
Yukarıdaki görselde gördüğünüz gibi B141 kodlu bir sms “tescom” isimli operatöre ait sistemler üzerinden gönderiliyor. Bu firmayı aratıp, sitesine girdiğimizde bir iptal talebi alanı olduğunu görüyoruz, burada sms başlığı kısmına, size gelen sms’in göndericisini yazıyoruz ve numaramızı girip gönder butonuna bastığımızda artık ilgili kişiler size istenmeyen sms’leri gönderemiyorlar. SMS kodlarının hangi şirketlere ait olduğunu yukarıdaki BTK’nın sunduğu listeden öğrenebilirsiniz.
Bazı Yasal Göndericilere Ait İçerikler
Yukarıdaki anlatımlar, kafalarına göre sizi rahatsız eden yasadışı işler içindir. Bunların dışında sizi yasal olarak rahatsız edebilen firmalar da var. Örnek olarak bir alışveriş yaparsınız, numaranızı verirsiniz ve size sürekli reklam smsleri atarlar veya bir siteye üye olursunuz bu site size sürekli istemediğiniz sms veya aramalar yapabilir. Bunlar genel olarak yasal altyapıya uygun hareket ederler, mesela siteye üye olurken size sözleşmede bunu belirtmiş olabilirler. Bunlardan kurtulmak oldukça basit, çünkü bu gibi firmalar yasaya uyarlar. Eğer gelen sms veya çağrılarda, listeden çıkmak için bir seçenek belirlenmişse bu seçeneğe göre hareket ederek bu reklam listesinden çıkabilirsiniz.
Genelde sms’lerin sonuna, iptal yaz şuraya gönder gibi bir ibare eklerler. Bunun dışında üye olduğunuz sitede kullanıcı panelinizde bu listelerden çıkmak için seçenekler vardır. Hiçbiri yoksa bu firmayla arama veya mail üzerinden iletişime geçip bu işlemi uygulatabilirsiniz. Bir diğer alternatifiniz ise “iys” yani İleti Yönetim Sistemi’dir. Bu sitem üzerinden, size yasal olarak gönderim yapabilecek, izin verdiğiniz firmaları kontrol edebilirsiniz. Bu izinleri istediğiniz zaman kaldırabilirsiniz.
Bu bağlantıya tıklayıp siteyi açalım. Sağ üst köşeden, “Vatandaş Girişi” butonuna tıklayalım. Açılan sayfada numaramızı yazıp, Doğrulama Kodu Gönder butonuna bastığımızda telefonumuza giriş için bir kod gönderiliyor, bu kodu girerek sisteme giriş yapabiliriz.
Arayüz böyle görünüyor, burada daha önce alışveriş yaptığınız birçok firmayı görebilir, bunlara verdiğiniz arama-sms izinlerini düzenleyebilirsiniz. Banka gibi önemli kuruluşlar ve sık kullandığınız, rahatsız etmeyen firmalar için izinlere onay verebilirsiniz ama yıllar önce bir kez alışveriş yaptığınız, bir daha uğramadığınız bir firmaya izin vermeniz anlamsız. Şunu da belirtelim, bu engellemeler sadece reklam ve tanıtım içeriklerini kapsar, ilgili firmalardan önemli bilgileri almaya devam edeceksiniz. Örnek olarak, burada izni kaldırsanız bile kargo bilgisi, şifre smsleri gibi önemli bilgileri almaya devam edeceksiniz.
Spam Arama ve Mesajları Şikayet Etme
Bu tarz içerikleri mutlaka şikayet edin. Devletin bu konudaki sunmuş olduğu çözümler yetersiz kalsa da, şikayetimizi yapmalı, rahatsız edildiğimizde buna tepki göstermeliyiz.
Ticari Elektronik İleti Şikayet Sistemi
Bu bağlantıdan şikayette bulunduğunuzda, arama yapan- sms gönderen numaraya ait kullanıcılar tespit edilip, para cezasına çarptırılıyor. Eğer hiçbir tepki göstermezseniz, bu adamların yanına kar kalıyor ve başkalarını da rahatsız edip ticari kazanç sağlıyorlar. Lütfen şikayetinizi yapın, bu sadece birkaç dakikanızı alacak. Bu kişilere karşı savcılığa suç duyurusunda bulunup mahkemeye de verebilirsiniz.
İşte benim şikayetlerimin bir kısmı. Şimdiye kadar bu tarz arama ve smslerin neredeyse hepsini şikayet ettim, bunların çoğunun ceza aldığını söyleyebilirim. Ne kadar çok kişiyi rahatsız etmişlerse, ceza miktarı ona göre artıyor. Siz şikayet etmediğinizde düşük cezalarla yırtıyorlar. Bu kişiler genel olarak İzmir’den, bunu ikinci sırada İstanbul takip ediyor.
Mutlaka Engelleme Uygulaması Kullanın
Birçok telefon herhangi ek bir uygulama kurmaya gerek kalmadan, numara engelleme özelliğine sahiptir. İstenmeyen numaraları engelleyebilir, bu numaralardan arama ve sms gelmesini önleyebilirsiniz. Hatta anahtar kelime destekli sistemlerde sms içeriğinde bazı kelimeleri engelleyerek, bu kelimeleri içeren smslerin otomatik olarak engellenmesini sağlayabilirsiniz. Ben xiaomi marka, android işletim sistemli bir telefon kullanıyorum. Bu telefonda bahsettiğim özellikler var, oldukça iyi çalışıyor. Engellediğim aramalar ve smsler hiç ses çıkarmadan susturuluyor, daha sonra isterseniz bu arama ve smsleri kontrol edebiliyorsunuz. Apple ürünlerinde de bu gibi özellikler var. Eğer sizin telefonunuzda buna benzer bir özellik yoksa, bu işleri yapan birçok uygulamadan herhangi birini telefonunuza yükleyebilirsiniz. Aşağıdaki bağlantıdan, android telefonlar için örnek bir ücretsiz uygulamaya erişebilirsiniz.
Numara engelleme – Calls Blacklist
